Tadeusz Sudnik – Studio dźwięków niemożliwych

Tadeusz Sudnik

guru polskiej sceny elektronicznej i jazzowej, legendarny założyciel i realizator Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia. Nagrywa muzykę elektroniczną, teatralną, filmową i baletową. Tworzy multimedialne spektakle i jam sessions. Łączy najstarsze syntezatory analogowe z najnowszymi cyfrowymi maszynami. Wykorzystuje brzmienia transowe, breakbeatowe, ambientowe używając naturalnych i przetworzonych efektów dźwiękowych oraz transformuje dźwięki innych muzyków tworząc na scenie małe studio. Koncertował po całej Europie i nagrywał płyty z renomowanymi jazzowymi muzykami. Współpracował z wybitnymi polskimi i światowymi artystami, takimi jak: Tomasz Stańko, Dom Um Romao (Weather Report), Sonny Sharrock, Gary Thomas, Adrian Mears, Peter Giger, Antymos Apostolis, Andrzej Mitan, Janusz Skowron, Zbigniew Wegehaupt, Michał Miśkiewicz, Helmut Nadolski, Włodzimierz Kiniorski, Kuba Sienkiewicz, Aleksander Korecki, Andrzej Przybielski, Adam Pierończyk, Krzysztof Knittel, Jerzy Kornowicz, Mieczysław Litwiński, Tomasz Duda, Grzegorz Grzyb, z Szabolcs Eszteny i, Zdzisław Piernik, Tomasz Duda, Paweł Prochnowski czy wokalistka India Czajkowska. Jako muzyk sesyjny grał z polską jazzową sceną muzyczną, np. z Krzesimirem Dębskim, Andrzejem Przybielskim, Tomaszem Szukalskim, Wojciechem Konikiewiczem. Wiele lat współpracował z festiwalem Warszawska Jesień i Polskim Towarzystwem Muzyki Współczesnej. Skomponował muzykę dla Teatru Wielkiego do baletu „Pejzaż Nocą”, dla Teatru Studio do spektaklu „Drewniany człowiek” Stasysa Eidrigeviciusa, dla teatru Stara Prochownia do przedstawienia kukiełkowego dla dorosłych, „Wiara, nadzieja, miłość”. Projektował dźwięk dla Double Opera Heartpiece wystawianej w galerii The Kitchen w Nowym Yorku. Występował na wielu festiwalach, m.in. w: Montreux, Paryżu, Berlinie, Le Mans, Madrycie, Atenach, Zurychu, Warszawie (Jazz Jamboree), Gdyni (Gdynia Summer Jazz Days). Jest członkiem m.in. słynnego kwartetu FREELECTRONIC Tomasza Stańko, grup: DIGIVOOCO (najlepsza polska płyta jazzowa 2001 r. Jazz Forum) i AMUSOS Adama Pierończyka, KONCERT FIGUR NIEMOŻLIWYCH i POZA CZASEM I PRZESTRZENIĄ Andrzeja Mitana, KAWALEROWIE BŁOTNI (muzyka „poważna”, grupa w skład której wchodzą Kornowicz, Wielecki, Knittel, Litwiński i Latecki), międzynarodowych składów np. z Niemcami: DER ROTE BEREICH, czy z Mamadou Diouf z Senegalu i Włodzimierzem Kiniorskim: FUMANEK; duetów: PARK MASZYNOWY z Włodzimierzem Kiniorskim i ANALOGICS z Wojciechem Konikiewiczem. Polonia Records wydała jego płytę z utworami zarejestrowanymi w różnych składach, pt.: „TADEUSZ SUDNIK end HIS FRIENDS IN ART” określając go jako „jednego z najważniejszych i niezwykłych polskich muzyków”.

Tadeusz Sudnik – muzyk, kompozytor i realizator dźwięku w obszarze polskiej kultury muzycznej jest skromną, ale ważną i uznaną postacią, cieszącą się szacunkiem i dużą sympatią. Ze względu na swoje poszukiwania dźwiękowe stal się jedną z centralnych postaci ogólnopolskiego środowiska muzycznego i jest pożądanym współwykonawcą wielu współczesnych muzyków w Polsce i na świecie z kręgów jazzu i muzyki alternatywnej Jego działania interdyscyplinarne prezentują szerokie spektrum gatunków muzycznych, technik i praktyk wykonawczych oraz dużą różnorodność i skalę jego możliwości. .Działając również na pograniczu różnych mediów i dyscyplin artystycznych wpisuje się w poszukiwania związane ze sztukami plastycznymi w kategoriach takich jak performance czy instalacje plastyczno-dźwiękowe, spośród których warto wymienić: ogrody dźwięków (zamiast rzeźb różne źródła dźwiękowe obejmujące dźwiękiem i muzyką przestrzeń), poszukiwania dźwiękowe takie jak „krzyk kamienia”, „mowa drzewa”, czy „rozmowa miasta”.

Istotą muzyki Sudnika, w której często daje on upust intuicyjnej pierwotnej potrzebie spotkania i „zabawy” dźwiękami, jest użycie bardzo szerokiego spektrum środków formalnych – estetyki free improvisation, worldmusic, niekonwencjonalnych efektów akustycznych przetwarzanych na syntezatorach, grooveboxach i samplerach (stuku, szmeru, szumu, świstu, trzasku) uzyskiwanych ze źródeł naturalnych i wytworzonych lub przetworzonych przez odpowiednią aparaturę, brzmień mowy, żywiołów, odgłosów przyrody, współczesnej kompozycji (często tworzonej na żywo) i wielu innych często przetwarzanych przy pomocy odpowiednich urządzeń elektroakustycznych. Spektakularny jest też koloryt brzmieniowy muzyki, którą realizuje Sudnik, wynikający ze spotkania instrumentów akustycznych z kręgu muzyki klasycznej i dawnej (fortepian, kontrabas, trąbka, harmonium, skrzypce, cytra) oraz śpiewu z brzmieniem elektroniki (groovebox, syntezatory, samplery, efekty). Ten rodzaj twórczości wprowadza nową jakość na polskiej scenie muzycznej. Sudnik bierze również udział w działaniach będących artystyczną konfrontacją tradycji i nowoczesności, mających na celu w nowatorski i eksperymentujący sposób popularyzację wybitnych kompozytorów takich jak Chopin, Lutosławski, czy nurty muzyki ludowej, w twórczy sposób łącząc najlepsze tradycje z muzyką free-jazzową, działaniami intuicyjnymi i komponowaniem (projekty zespołu Kawalerowie Błotni: Archipelag Chopin, Archipelag Lutosławski, Sonosfera, Sen o Podlasiu, Wszystkie Mazurki Świata itd.).

Sudnika i jego muzykę można spotkać w wielu miejscach i miastach Polski i Europy, na wielu festiwalach i przeglądach, w renomowanych filharmoniach, teatrach, operach, jak i w skromnych kameralnych klubach i przestrzeniach plenerowych. Grał w lasach, nad jeziorami i rzekami, na mostach i pod mostami, na statkach rzecznych, w stodołach, pałacach, zamkach, kościołach, fabrykach i kopalniach.

Nie ma dla niego granicy między prywatnością, a życiem artystycznym. Również przez jego dom, będący zarazem studiem muzycznym, przewijają się ludzie związani ze sztuką dźwięku. Spotykają się u niego wybitni artyści reprezentujący różne nurty: muzykę poważną, etniczną, jazz, sztukę wizualną, muzyką alternatywną. Odbywają się tam koncerty, profesjonalne sesje nagraniowe, ale również nieformalne i wyjątkowe spotkania przyjacielsko-twórcze, w trakcie których uprawia się muzykę i rozmawia się na ważkie tematy, dotyczące współczesnej muzyki, kultury, sztuki.

Na szczególną uwagę zasługuje unikalny warsztat muzykologiczny prowadzony z członkami zespołu Kawalerowie Błotni (Skup Dźwięków Niemożliwych), mający na celu przybliżenie i oswojenie trudnego medium jakim jest wielodyscyplinarna twórczość mieszcząca się w nurcie muzyki eksperymentalnej, intuicyjnej, elektroakustycznej, połączonej z innymi dziedzinami sztuki wizualnej.

O projekcie „Studio dźwięków Niemożliwych”

Film jest efektem realizowanych przez kilka lat dokumentacji koncertów, improwizacji muzycznych i rozmów z udziałem Tadeusza Sudnika, niejako selekcyjnym zebraniem i utrwaleniem ww. działań kulturotwórczych w celu upowszechnienia tego tematu i zaprezentowania go szerokiej publiczności. Ma na celu propagować i popularyzować postawy kulturotwórcze, tworzyć wartościowy model uczestnictwa w kulturze muzycznej.

Projektowi przyświeca także idea popularyzatorska, ma on na celu nie tylko propagowanie i prezentację artystyczną dokonań twórczych tego intrygującego muzyka i kompozytora, ale również tworzy wartościowy model uczestnictwa w kulturze i popularyzacji zagadnienia istotnego dla kultury współczesnej oraz propaguje postawy oparte na świadomości tożsamości kultury muzycznej.

Celem projektu „Studio dźwięków Niemożliwych” jest:

popularyzacja muzyki współczesnej poprzez udział wybitnych muzyków i autorytetów z kręgu muzyki współczesnej, a także uzdolnionych artystów młodego pokolenia, w tym debiutantów.

upowszechnianie wiedzy o muzyce współczesnej, zachęcanie do uczestnictwa w kulturze i zapoznawania się z niełatwą w odbiorze muzyką improwizowaną i eksperymentalną, a także umożliwić twórczy dialog,

wspieranie wartościowych zjawisk i trendów w polskiej kulturze muzycznej, skoncentrowanych na kreowaniu przestrzeni muzycznej i poszukiwaniu oryginalnych środków ekspresji artystycznej,

prezentacja szerokiego spektrum dokonań artystycznych i kompozytorskich Sudnika, prezentowanie fragmentów koncertów z jego udziałem, praktycznie nigdzie nie utrwalonych ani nie zarejestrowanych,

projekt wpisuje się w potrzeby szeroko pojętego środowiska skupionego wokół Tadeusza Sudnika i jego działań artystyczno-zawodowych, które w ten sposób zostaną zauważone i docenione, bowiem poruszane problemy i zagadnienia bezpośrednio go dotyczą, zwłaszcza w obecnej rzeczywistości twórczej oraz jej komercjalizacji, technologizacji i tabloidyzacji,

film uzupełnia lukę tematyczną dotyczącą twórczości niszowej i jest odpowiedzią na potrzeby społeczne środowiska,

nie bez znaczenie będzie też wskazanie na możliwości nowych technologii, którymi często posługuje się Tadeusz Sudnik w swojej pracy i działaniach artystycznych,

Celem filmu jest zapoznanie widza z trudną poetyką muzyki współczesnej oraz rozbudzenie jego zainteresowań tą formą sztuki. Film jest skierowany nie tylko do elitarnej publiczności o wysokich kompetencjach kulturowych, ale również do szerokiego i zróżnicowanego grona odbiorców, niezależnie od grupy wiekowej, w tym szczególnie do współczesnego środowiska muzycznego. Do ludzi ambitnych, ciekawskich i poszukujących, interesujących się rozwojem sztuki współczesnej i chcących ją zrozumieć, do ludzi chcących zgłębiać filozofię muzyki i jej związki z innymi dyscyplinami sztuki. Widzowie filmu będą mogli zapoznać się z wszechstronną refleksją nad poetyką kompozytorską oraz przeżyć efekt głębokiego doświadczenia muzyki konceptualnej, improwizowanej .Film pozwoli odbiorcy nie tylko doświadczyć swoistego pejzażu muzycznego, ale też być partnerem i współuczestnikiem muzycznych doświadczeń i dzielić ich dylematy. Film może pomóc zrozumieć i oswoić świat, otworzyć widza na sposoby poznania współczesnego rozumienia muzyki, jej bogactwa, piękna, proporcji i harmonii, ale także dysonansów i komplikacji. Zanurzyć się w dźwięku muzyki konkretnej, odgłosów natury, cywilizacji wykreowanych przez tradycyjne, akustyczne i elektroniczne instrumenty. W filmie spotkają się bardzo silne osobowości twórcze, które w trakcie koncertowania poszukują wspólnych płaszczyzn porozumienia muzycznego między sobą i widzem, między różnymi gatunkami muzyki, awangardą a tradycją kulturową, w której są zakorzenieni, między prozą życia a przypadkiem i zabawą twórczą. To włącza widza do poznawania nowych obszarów muzyki i przedefiniowania pojęcia o muzyce współczesnej.